โครงสร้างการบริหารในองค์กรธุรกิจ

ความหมายขององค์การ
คุณลักษณะที่สำคัญ ได้แก่ กลุ่มคนประกอบไปด้วย 2 คนขึ้นไป อยู่ภายใต้โครงสร้าง
องค์การที่กำหนดขึ้น ที่มีการกำหนดระบบและหลักเกณฑ์วิธีการปฏิบัติงานไว้ มีการ
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลในองค์การ ทำงานเพื่อให้บรรลุเป้าหมายทั้งเป้าหมายส่วนบุคคล
และเป้าหมายองค์การ
การจัดโครงสร้างองค์การ หมายถึง
1. การจัดระเบียบกิจกรรมต่างๆ ของหน่วยงาน เพื่อให้สอดคล้องและเป็นระบบเพื่อความ
สำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้ คนที่เชี่ยวชาญแต่ละฝ่าย มีการประสานให้ความร่วมมือ
2. กระบวนการในการพัฒนาและการปฏิบัติตามโครงสร้าง องค์การที่เหมาะสม เป็นกระบวน
การที่เกี่ยวข้องกับชุดของการตัดสินใจ ซึ่งดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง
** การจัดโครงสร้างองค์กร หมายถึง การจัดสรรทรัพยากร การแบ่งหน้าที่ในแต่ละฝ่าย
 โดยจัดเป็นรูปต่างๆ กันเพื่อให้การบริหารงานบรรลุจุดมุ่งหมาย
วงจรชีวิตขององค์การ (Organization life cycle) 4 ขั้นตอน
ระยะแรก - ออกผลิตภัณฑ์ใหม่ องค์กรขนาดเล็ก กฎระเบียบน้อย ผู้เชี่ยวชาญไม่มาก
รวมศูนย์ ตัดสินใจ
ระยะที่สอง - ขยายกำลังคน ผู้เชี่ยวชาญมากขึ้น มีกฎระเบียบเป็นทางการมากขึ้น ร่วมกัน
ตัดสินใจ
ระยะที่สาม – ช่วงกลาง มีการเติบโตเต็มที่ ผจก. แบ่งอำนาจหน้าที่กันอย่างชัดเจนไปตาม
ความ ชำนาญเฉพาะด้าน มีการกระจายอำนาจ
ระยะสุดท้าย – เป็นช่วงที่องค์การเติบโตเต็มที่และเริ่มเติบโตช้าลง
รูปแบบการจัดโครงสร้างองค์การ มี 3 รูปแบบ ได้แก่
1.โครงสร้างองค์การแบบแนวดิ่ง ยึดองค์ประกอบ 5 ประการ
1.1 สายการบังคับบัญชา : หน่วยงาน – หัวหน้า – ผู้จัดการ – ผู้บริหารสูง
1.2 การมอบหมายอำนาจหน้าที่ : ทุกตำแหน่งต้องมีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับ
มอบหมาย อำนาจตัดสินใจ
1.3 การรวมอำนาจและการกระจายอำนาจ : สูงกระจายการตัดสินใจให้ระดับล่าง
1.4 ช่วงการจัดงาน : การทำงานอย่างใกล้ชิดระหว่างผู้จัดการกับผู้ใต้บังคับบัญชา
1.5 ตำแหน่งหน่วยงานหลักและหน่วยงานที่ปรึกษา : ตำแหน่งเท่ากันทั้งหลักและที่ปรึกษา
2. โครงสร้างองค์การแบบแนวนอน หรือการจัดแผนก คือเป็นการประสานงานความร่วมมือ
(ผู้จัดการจะต้องมีการจัดแผนกและประสานความร่วมมือในแนวนอน)
2.1 การจัดแผนกโดยจำนวนพนักงาน - จัดไปกับองค์กรระดับต่ำที่ไม่ต้องการความรู้ ความชำนาญ
2.2 การจัดแผนกโดยเวลา - รวมกลุ่มโดยใช้เกณฑ์เวลา
2.3 การจัดแผนกตามหน้าที่
3. โครงสร้างองค์การแบบแยกธุรกิจและ องค์การแบบอิสระ (Matrix Organization)
ผู้นำเรียกว่า Matrix boss
แนวโน้มโครงสร้างองค์การสมัยใหม่
องค์การสมัยใหม่จะเน้นให้ผู้ปฏิบัติงานมีส่วนร่วมมากขึ้น
3.1 สายการบังคับบัญชาสั้นลงหรือน้อยลง ยิ่งสั้นลงก็ทำให้งานเร็วขึ้น
3.2 ขนาดการควบคุมกว้างขึ้น ทำให้ประหยัดค่าใช้จ่ายและการสั่งงานเร็วขึ้น
ผู้ใต้บังคับบัญชามีอิสระมากขึ้น 
3.3 ความเป็นเอกภาพของการบังคับบัญชาน้อยลง โครงสร้างองค์การในปัจจุบันมีแน้วโน้ม
ในการใช้การทำงานเป็นทีมข้ามหน้าที่ การใช้หน่วยเฉพาะกิจ และการจัดโครงสร้าง
องค์การแบบแมททริกซ์
3.4 การมอบหมายงานและการให้คนมีอำนาจและความรับผิดชอบมากขึ้น
3.5 โครงสร้างขนาดเล็กอยู่ในขนาดใหญ่ ทำให้ยืดหยุ่นและสามารถปรับตัวให้เข้ากับ
สถานการณ์ได้ง่ายกว่า
3.6 ลดจำนวนที่ปรึกษาให้อยู่ในระดับที่เป็นประโยชน์ต่องานของฝ่ายบริหาร 
โครงสร้างองค์การสมัยใหม่ (New Organization Structure)
1. การปรับโครงสร้างองค์การโดยการจัดโครงสร้างองค์การแบบพีรามิดหัวกลับ
2. การจัดองค์การแบบแบนราบ (Flat organization)
3. การจัดองค์การแบบยืดหยุ่นและเปิดกว้าง และแสวงหาการจัดองค์การใหม่ๆ เช่น
การรื้อปรับระบบ องค์การแห่งการเรียนรู้ การสร้างฐานความรู้ การเพิ่มอำนาจ